लहान असताना अनेकदा आपण मोठ्यांकडून “आमच्या वेळी नव्हतं असं काही” हे वाक्य ऐकत आलो. आता तेच वाक्य नकळत आपण आपल्या मुलांना पण म्हणत असतो. तसं पहिलं तर हे खरंच आहे नाही का. आपल्या लहानपणीच्या कितीतरी किंबहुना अनेक गोष्टी, वस्तु, आपले जीवनमान खूप म्हणजे खूपच बदलले अहे. त्यातीलच एक म्हणजे मुलांचे खेळ. आताची मुले जे खेळ खेळतात ते बघून हे प्रकर्षाने जाणवते. मुलं आता स्विमिंग, बॅडमिंटन, क्रिकेट, बास्केटबॉल, टेबलटेनीस, जिम्नॅस्टिक्स अशा खेळांच्या वर्गांना सकाळी किंवा संध्याकाळी जातात किंवा क्लब जॉइन करतात.
नमस्ते मायबोलीकर,
घेऊन आलो आहे एक नवा खेळ.
या खेळामध्ये तुम्ही मनात एक गुपित धरायचे. हे गुपित म्हणजे - वाक्य, म्हण, वाक्प्रचार, घोषणा, शब्द, कवितेची ओळ, सुविचार, नाव यांसारखे काहीही असू शकेल. नावामध्ये प्रसिद्ध व्यक्तींची, ठिकाणांची, चित्रपटांची, पुस्तकांची नावे, इत्यादी असू शकेल. तर हे मनात धरलेले गुपित खाली दिलेल्या चौकटीमध्ये टाकायचे व एंटर बटनावर टिचकी मारायची. ऍप तुम्हाला एक विशिष्ट लिंक बनवून देईल. हि लिंक तुम्ही तुमचे मित्र, कुटुंबीय, सोशल मिडिया यांना द्यायची. ती लिंक उघडणाऱ्याला शब्दवेध हा खेळ सादर होईल. तो खेळ खेळून तुमच्या मनात धरलेली गोष्ट त्यांना ओळखता येईल.
आता होतासी
लपलासी कोठे
सख्या पांडुरंगा
शोधू तुज कोठे
लपंडाव देवा
का खेळिसी
पोच माझी नाही
तुज शोधू मी
मन ना निर्मल
बुद्धी ना विमल
मी दुर्बल सर्व ठायी
कागा विठाई परिक्षिसी
धरी हात आता
का देसी चिंता
भवार्ण तरावया
मज बळ नाही
जरी तु देवा
आला न भेटीस
नाव रख्माईस
बघ सांगेन मी
या उपरी जरी
तू न कृपा करी
चंद्रभागा कुशीत
देवा जाईन मी
'मेघ' म्हणे देवा
तिढा सोडवा हा
खेळ तो मांडावा
किती तव भक्ताचा
बऱ्याच दिवसांनी घेऊन आलो आहे खास आपल्यासाठी आपलाच खेळ ! या खेळात तुम्हाला ८ मायबोलीकरांची सदस्यनावे ओळखायचीत. त्यासाठी खालील दोन चौकटी पहा :
चौकट १
.....
चौकट २
या दोन चौकटींमध्ये मिळून एकूण आठ नावे अडकलेली आहेत. ती हुडकून काढायची.
मायबोलीकर मित्रमैत्रिणींनो,
एवढ्या मोठ्या वाचनालयात आमची पुस्तकं हरवली आहेत म्हणजे थोडी ऐकल्यासारखी वाटतात पण नेमकं नावं आठवत नाही. मग आम्ही जी अक्षरं आठवतात ती एका कोष्टकात गोळा केली आहेत. त्यातून तुम्हाला योग्य शीर्षक आठवून, आमचं हरवलेलं पुस्तक शोधायचं आहे. प्रत्येक संच हा दहा पुस्तकांचा आहे.
चला तर मग ,
मराठी भाषा गौरव दिनानिमित्त खेळूया हा पुस्तकांची नावं शोधायचा खेळ. बघू कुणाकुणाला ही नावं आठवतात !!!
दूरस्थ कुणी दे तुझ्या करी ही कविता
वाहते जिच्यातून त्याची जीवन सरिता
जात्याच रुक्ष त्या एकच त्या आकांक्षा
तव आंतर अग्नि क्षणभर तरी फुलवावा.. !
-कुसुमाग्रज
मराठी भाषेची अनेक वैशिष्ट्ये आहेत, त्यापैकी काही म्हणजे यातील पद्य प्रकार. तुम्हाला कविता करायला आवडते का ? कविता वाचायला आवडते का? मग ह्या शीघ्रकवितांच्या खेळात भाग घ्यायला तुम्हाला नक्कीच आवडेल. पद्य म्हणजे लयबद्ध अक्षररचना असे पद्याचे लक्षण माधवराव पटवर्धन ह्यांनी आपल्या छंदोरचना ह्या ग्रंथात दिले आहे.
Nerdle ( https://nerdlegame.com/ ).
मायबोलीवर सध्या वर्डल, शब्दखुळ या खेळांची बरीच चलती आहे. तसाच गणितीय खेळ आहे - नर्डल . ० ते ९ आकडे आणि प्राथमिक गणितीय क्रिया + , - , * , / वापरून योग्य समिकरण तयार करायचे आहे . दर दिवशी एक नवं कोडं या वेबसाईटवर उपलब्ध होतं. खेळाचे नियम अगदी सोप्पे , वर्डल सारखेच आहेत.
काळं-->> अंक/ क्रिया बाद .
गुलाबी-->>अंक/ क्रिया बरोबर पण जागा चुकली.
हिरवा-->>अंक/ क्रिया आणि जागा पण बरोबर.
दागिने किंवा अलंकार हे व्यक्तींच्या सौंदर्यात भर टाकतात. त्याचप्रमाणे मराठी भाषेच्या सौंदर्यात भर टाकणारे भाषेचे अलंकारदेखिल आहेत. आपल्यापैकी काहींनी ते शाळेत शिकलेही असतील. मराठी भाषा दिवसाच्या निमित्ताने आपण त्या अलंकारांचे काही खेळ खेळू, म्हणजे ते अलंकार काय आहेत हे कळायला सोपे जाईल आणि जरा मजाही येईल. तसे भाषेचे अलंकार अनेक आहेत, परंतु तूर्तास आपण काही निवडक अलंकार खेळासाठी घेऊ या. २५ फेब्रुवारी ते १ मार्च या काळात रोज एकेका अलंकाराचा खेळ खेळला जाईल.
तर आजचे अलंकार आहेत 'उपमा, उत्प्रेक्षा आणि व्यतिरेक'.
