मराठी भाषा

आपल्या मराठी चित्रपटांवर चर्चा करायला हा मराठमोळा धागा

आधीचा धागा इथे बघू शकता
https://www.maayboli.com/node/74623

केंद्र सरकारने आज एक मोठा निर्णय घेतला आहे. सरकारने आज मराठी भाषेला अभिजात भाषेचा दर्जा दिला आहे.

मराठी, पाली, प्राकृत, बंगाली आणि आसामी या भाषांना आज अभिजात भाषांचा दर्जा मिळाला आहे.
याआधी तमिळ, तेलगू, कन्नड, मल्याळम, संस्कृत आणि उडिया या भाषांना देखील अभिजात भाषेचा दर्जा मिळाला होता.

अभिजात भाषेचा दर्जा मिळवण्यासाठीचे निकष -

"ही माझी अमेरिकन आई." माझ्या आईची मी शेजारच्या मेरीशी ओळख करुन दिली तेव्हा प्रश्न पडला की आई आता हिच्याशी कसं बोलेल? इंग्रजी समजलं तरी बोलण्याची सवय नाही आणि प्रयत्न केला तरी तिचं बोलणं उच्चारामुळे मेरीला समजणार कसं? पण आई तिच्याशी मराठीतच बोलली. खूप बोलली. आमच्या मुलीच्या बारशाला फक्त कुणी गोविंद घ्या, कुणी गोपाळ घ्या हे घोकून घोकून शिकलेल्या मेरीचं मराठीचं ज्ञान इतकंच. त्यामुळे आई बोलली त्यातलं मेरीला काय समजलं असेल अशा संभ्रमात मी असतानाच मेरी माझ्याकडे पाहून हसली. म्हणाली,

यांनी घडवले माझे मराठी...

आपण दर महिन्याला एक पुस्तक विकत घेऊ शकतो का?
(या माझ्या लेखावर मला अगदी प्रामाणिक प्रतिक्रियांची प्रतीक्षा आहे. माझे येथे काही चुकत असेल तर तेही जाणून घ्यायला मी उत्सुक आहे.)

खरं तर हा लेख लिहायला मी योग्य व्यक्ती नाही असं मला वाटतं. कारण मी स्वत: किंचितसा लेखक आहे आणि बराचसा प्रकाशक. तरीही या विषयावर लिहिण्याची ओढ स्वस्थ बसू देत नाही म्हणून लिहित आहे. वाचकांनी त्याबद्दल मला मोठ्या मनाने क्षमा करावी.

आज कोरोनाच्या संकटामुळे आपल्यापैकी बरीच मंडळी घरी बसून आहेत (किंवा त्यांनी तसे बसणे अपेक्षित आहे.). वाचनासाठी आता नक्कीच आपण वेळ काढू शकतोय.

आजच्या e-sakal मध्ये वाचलेली बातमी..

आंतरजालावरील भारतीय भाषकांची संख्या
भाषा युजर्स टक्केवारी
हिंदी 20.1 38
मराठी 5.1 9
बंगाली 4.2 8
तमिळ 3.2 6
तेलगू 3.1 6
(युजर्सची संख्या कोटींमध्ये)

माझ्या २-BHK च्या प्रशस्त आरशात
सायंकाळी चेहरा दिसला

नाव माझं , चेहरा माझा , रंग (वा बेरंग ही ) माझाच
थक्क झालो त्याला पाहून ,
हा मी की कोणी दुसराच ?

नव्या दमाची , नव्या गतीची जाणीव केसांना ही झाली
पळत्या मनानं , ताणल्या मेंदूनं त्यांची ही दशा केली

गेली ती तरूण सळ सळ अन तो मराठी ताठा
हुजरे गिरीने झुकले खांदे अन वाकला अभिमानी कणा

गेली ती स्वत्व -खुणेची अनवट अन परखड भाषा
इंग्रजी झुलीने गांजलेला अस्तित्वाचा रम्य कवडसा

स्वार्थाच्या साठमारीनं गमावलेली मुक्त राने
शहराच्या वेदिवर चढलेली सस्य शामल हरित वने

ना-कर्त्यांनी दडवलेली मातीतली शिक्षण शिल्पे

आमुची माय मराठी

================================

हलकीच आलेली श्रावणाची सर
गुलाबी पहाटेचे जसे धुके धुसर
महाराष्ट्राला पडलेले स्वप्न निळसर
मायमराठी ममत्वाचा स्पर्श ओलसर...!

सह्याद्रीच्या कुशीमध्ये जिचे जन्मस्थान
गडावरच्या तोफा जश्या उंचावूनी मान
कोकणच्या बागेतील हिरवे नारळाचे पान
कोकीळकंठातील एक स्वप्नसुरेल तान...!

तुतारीची तान जशी वाजे दशदिशा
जगी राज्य करण्या असे अभिलाषा
महाराष्ट्राची शान असे मराठी भाषा
सर्वांहुनी महान असे मराठी भाषा.....!!!

- यःकश्चित

आपली मराठी भाषा फार पूर्वी 'मोडी' ह्या लिपीत लिहिली जायची.
मला प्रश्न असा पडलाय, की मोडी लिपी सोडून देवनागरीकडे आपण कसे काय वळलो? त्यामागची कारणे काय?
विकीपीडीयावर मराठी विषयी माहिती लिहितांना मराठी हा शब्द देवनागरी आणि मोडी अशा दोन्ही लिपींमधे लिहिलेला आहे.