स्फुट

"यशोमती मैया से पुछे नंदलाला , राधा क्यो गोरी मैं क्यू काला "

आज इतक्या दिवसांत बासुरीवर हे सूर ऐकले. करोनापूर्व काळात एक बासुरीवाला रोज बासुरीवर वेगवेगळी गाणी वाजवत सकाळी रस्त्यावर फेरफटका मारायचा. ऑफिसच्या आवराआवरीची वेळ आणि त्याची यायची वेळ जवळपास सारखीच असायची. आणि गाण्यातही व्हरायटी ! कधी परदेसी परदेसी जाना नहीं तर कधी अजीब दास्ता है ये . माझं घर रस्त्याच्या विरुद्ध बाजूला असल्याने त्याचा चेहरा कधी दिसला नाही पण सूर मात्र कानावर जरूर पडत.

ऑफिसातला एक नेहमीचा दिवस . कटकट करणारे सीनियर्स , नेहमीच्या डेडलाईनची रडारड , एसीची गोठलेली हवा , या सर्वात डोक्यात प्रश्नांचं भेंडोळ जमलेल असताना चेहऱ्यावर दिसू न देण्याची कॉर्पोरेट कसरत करत असलेले आपण . एका क्षणी डोक्यातल काहूर चेहऱ्यावर पसारायला सुरुवात होते. स्क्रीन धूसर दिसू लागते . डोळे जड होतात . पटकन फ्रेश होऊन येण्याच्या नावाखाली पाऊले वॉशरूमची वाट चालू लागतात . पण तिथून येऊनही काही होत नाही . सुरुवातीचं लो फिलिंग आता सिंक होऊनच थांबणार काय इतपत प्रकरण येतं .

आणि तेव्हाच टिंग टॉंग होतं .

पूर्वी तुलाच शोधत असायचे तुझा शोध पहिला इतर सर्व नंतर
तू पूर्ण हवास अगदी हक्काचा … वेडा हट्ट … पण
तू माझ्या आयुष्यातला तुझा वावर कमी केलास, हळूहळू अबोला
आणि एक दिवस पूर्ण दुरावा …
मी तीळ तीळ तुटत राहिले … तरीही
माझ्या लेखी तुझा शोध संपला नाही. …
तू पूर्ण निघून गेल्यावर मी शोधत राहिले तुझ्यातला अंश
कुणात तरी दिसेल … कदाचित
मग तुझा प्रत्यक्ष शोध संपला आणि सुरु झाला शोध तुझ्या अंशाचा
तुझ्यासारखे वागणे कि दिसणे किंवा मग तुझ्यासारखेच बोलणे
कुणात तरी दिसशील तू कुठेतरी भेटशील तू … दिवसेंदिवस शोध वाढत राहिला
तुझे वेगवेगळे अंश मला भेटत होते माझ्या जवळ येत होते … आणि

उघड्या पाठ्यपुस्तकावर,
दोन थेंब..
सरसरून आलेला वारा,
बाहेर मैदानावर हलका शिडकावा,
सरींचा एक फिरलेला हात अन् चौफेर मृद्गंध.. !!
तास संपल्याची घंटा आणि खो- खो च्या खांबाशी गलका
काही मिनिटांत रंगलेला खेळ,         
मिळालेला खो,       
अडकलेला पाय,
फुटलेला गुडघा... आणि मी बाद!         

दूर लिंबाच्या झाडाखाली उभी राहून,
आता मी त्यांचा खेळ निरखत असलेली..  
गार वार्‍यावर उडणारे रंगबेरंगी फ्राॅक, 
धावण्याची लगबग,
बसलेल्यांची सतर्कता,     
भुरभूर उडणारे केस कानामागे सारण्याची घाई..

पावसाचं समाधान मात्र झालेलं नसतं..
आभाळ दाटतंच जातं,
वारा भरारात राहतो...

एकसुरी लांब रस्ता तुला कधी आवडायचा नाही,
वळणाची वाट पाहत तुझा डोळा दमायचा नाही...
म्हणूनच बहुधा तुला
माझं घर आवडायचं,
येता जाता वळणावर
रेंगाळणं तुझं व्हायचं

मग,
खिडकीतून तुला पाहत राहणं,
उबदार हवेचं गार गार होणं..
गुलमोहरानेही लालबुंद मोहरून येणं,
व्हराड्य़ाचं दाराबाहेर आश्वस्त होत जाणं
........उगाचंच!

तू रोज तिथून जायचीस,
काहीबाही करत रेंगाळायचीस

कधी हातातली वह्या पुस्तकंच नीट कर,
कधी पायाला न रूतलेलं काही थांबून बघ,
गुलमोहराची कळीच हलके वेच, किंवा
सावरलेल्या केसांना पुन्हा एकसारखं कर,
...... उगाचंच!!

मग,
नजरांचं फितूर होणं,
पावलांचं रेंगाळणं,

पावसाचंही कसं असतं ना...वळवाचा पाउस ...
कधीतरी कोसळतो आभाळ फाटून गेल्यासारखे…. धो धो धो धो
जणू कशाचेच भान नाही, आपल्याच तोरयात

झाडे-फुले, डोंगर-दरी, पक्षी-प्राणी कुणाचीच काळजी नसावी असे,
सगळ्यांनाच उन्मळून टाकायला धावून आलाय जसे ....

सगळंच असण्याचं नसणं करायला व्याकूळ ....
निसर्गाचं मापन खोळंबून टाकावं इतकी असूया घेऊन

एकाच संधीत सगळं लुटून घ्यावं या हावरट भावनेनं व्यापून....
पावसाचंही कसं असतं ना..

पण हाच पाउस फार हळुवार असतो कधी .. रिमझिम किंवा सरसरत
अखंड पडत असतो.. पण सारं सारं भिजवायला फक्त येतो....

कुणालाही इजा होऊ नये इतका अलगद इतकं जपून ...

काही वैयक्तिक कारणाने धागा संपादित करण्यात येत आहे. धन्यवाद

आणि मग शेवटी उरतं निव्वळ ओंजळभर रान
आयुष्याच्या वाटेवर …. सावडलेलं
अस्तव्यस्त ….

थोड्या काचा, थोड्या ठेचा
वाटेतले काटे , खाचखळगे
थोडी फुले … काही फुललेली काही चुरगळलेली
काही गोटे, शंख शिंपले
एखादे मोरपीस … मखमली
थोडे चमचमते मणी, मोती .. गुळगुळीत

विसाव्याला जमवलेल्या विराट सावल्या
काही आधारवडं ….
पण …. त्यावर गुंफलेल्या विषवल्ली
अन पावलागणिक उमळून पडलेली रोपटी देखील

लाकडाचा देखणा ओंडका
वाळून जाळी झालेली पानांची देखणी नक्षी
पानांतून डोकावणारा सुरेखसा कवडसा
मध्येच चमकून गेलेली झिरमिर वीज
सरसरणारा स्पर्शून गेलेला वारा

हल्ली मी लिहित नाही तुझ्यावर काही

उल्लेख तुझा ... हवाय कशाला ??

पूर्वी असायचा कवितेतल्या प्रत्येक ओळीत
शब्दा शब्दा मागे छुप्या भावनेच्या खोलात
अलगद हसून केलेला तुझा उल्लेख …

पण तेव्हा त्या ओळीत असूनही कुठे असायचास तू ….??

अन आज कुठेच नसतोस … तरीही असतोच ना?

उर्दू गझलेच्या काही शब्दांचे अर्थ संदर्भातून शोधावे लागावे
नाहीच मिळाले तर जुळवून घ्यावा अर्थ लागतो तसा
तसेच काहीसे …

तसेच काहीसे …

तुझ्या असण्याचे अन नसण्याचे संदर्भ
शोधूनही लागत नाही हल्ली…
संवेदना जाणवत राहतात …. फक्त

अन त्या संवेदनांचा न लागलेला अर्थ
शोधत राहते मग … प्रत्येक ओळीत

आणि म्हणूनच …

अर्धच दार उघडं
मनाचं मेनडोर ….
आणि आपण बसतो त्या पुढेच पहारा देत
येणाऱ्या जाणार्यांसाठी … विचार करत
कुणीतरी मनाच्या या दारातून आत येइल
कायमचा इथला भाग होईल… कदाचित !!

नाहीच … तर निदान डोकावेल तरी
बघून हसेल अन निदान
आज पुरता तरी दिवस बहरेल !!

घरातल्या खिडक्यांकडे मात्र लक्षही नसतं आपलं
त्या खिडकीत कधी चिमण्या येतात कधी सावरी
कधी मंद फुलांचा गंध
कधी कधी पावसाची सर, वार्याचा झोत…

पण … येतात अन निघून जातात
आपल्या बघण्याची वाट बघून…

कधीतरी त्या कवडस्याकडे तरी पाहिलंय का ?
कुठल्याश्या फटीतून आत शिरतो न विचारता न सांगता
जमिनीवर वाकून पायापर्यंत पसरत