यात्रा

" विश्वास " हा आंतरमनाचा पाय आहे. शब्द जितका सोपा आहे, अनुभव घ्यायला तितकाच कठीण. याच विश्वासावर आपण अशक्यही शक्य करू शकतो. आजकाल देवावरचा आणि स्वतःवरचा विश्वास कुठेतरी कमी झाला आहे असे जाणवते. देव हा दगडात नसून ती एक अदृश्य मंगल शक्ती आहे, उर्जा आहे, जी चराचरात विद्यमान आहे. आपल्या भारतात अशी अनेक ठिकाणे आहेत की जिथे  ईश्वरी शक्तींचा स्तोत  आहे आणि तो अखंड प्रवाहीत आहे. या शक्तीचा म्हणजेच दिव्यत्वाचा प्रत्यक्ष प्रत्यय या अशा ठिकाणी जाऊनच घेता येतो. मन हे निसर्गतः चंचल आहे. ते एकाचवेळी दश दिशा फिरत असते. वयाच्या कोणत्याही टप्प्यावर ते कधीही स्थिर होत नाही.

आमचा सगळा पट्टा तसा सधन. पावसावर होणारी शेती अगदीच नावाला किंवा मग गरजेपुरती. म्हणजे बाजरी, ज्वारी यासाठी. आमच्या वरच्या भागात मात्र पावसाचे प्रमाण जास्त. त्यामुळे तेथे मात्र भातशेतीच प्रमुख. हा भाग म्हणजे माळशेज घाटाचा परिसर. साधारण घाटाच्या अलीकडील, म्हणजे कोळेवाडी, मढ, करंजाळे वगैरे. पिंपळगाव जोगा धरणाच्या बॅकवॉटरच्या कुशीत वसलेली गावे. भात खावा तर याच भागातला. आजी सांगायची “भाताच्या पेजेत वात वळून लावली तर दिवा पेटायचा आणि भात शिजलेला साऱ्या गावाला कळायचे असा सुवास पसरायचा.” अर्थात पिढ्या दर पिढ्या सगळ्याच गोष्टींचा दर्जा घसरत गेला.

कैलासची परिक्रमा आता फक्त ५ किमी मध्ये संपणार होती. आजच्या दिवसाचा कार्यक्रम म्हणजे कैलास परिक्रमेतील उरलेला ५ किमी ट्रेक करून, त्या ठिकाणाहून बस मध्ये बसून परत दार्चनला जायचे, तिथून सामान लोड करून पुढे त्याच बसने कुगूला (मानसरोवर) पोचायचे. कुगूला जाताना अर्थातच मानसरोवरची प्रदक्षिणा घालून त्या कॅम्प वर पोचायचे होते. थोडक्यात पहिल्या ५ किमी नंतर पूर्ण बस प्रवासच.

ते पाच किमी आम्ही सहजच पार केले जेथून बस मिळते त्या ठिकाणी येऊन इतर लोकं येण्याची वाट पाहू लागलो. इथेच आम्ही चीन मधील पोर्टर, पोनी ह्यांना पैसे दिले कारण आता पुढचा प्रवासात त्यांची गरज नव्हती.

कैलास परिक्रमा

९ जुलै - दार्चन ते देरापूक ७ बस + १२ किमी ट्रेक
१० जुलै - देरापूक ते झुंझूइपू १९ किमी ट्रेक
११ जुलै - झुंझूइपू ते परत दार्चन - ५ ट्रेक + ५ बस. ( आणि नंतर सामान घेऊन कुगू कडे रवाना )

आम्ही जेवायला म्हणून बाहेर पडलो खरे, पण ज्या ज्या खानावळीत गेलो, तिथे व्हेज काहीही नव्हते. जे काही होते ते ते सगळे नॉनव्हेज. आणि असे नॉनव्हेज की भारतीय नॉनव्हेजीटेरियन पण न खाऊ शकणारा. अर्थात सौम्या त्याला अपवाद होता. त्याने कुठेतरी भरपेट जेवून घेतले. पण आम्ही मात्र परत त्या आमच्या राहण्याच्या ठिकाणी येऊनच जेवलो. पण नेपाळी चहा मात्र एका हॉटेल मध्ये घेतला.

जवळच असणार्‍या नेपाळी मार्केट मध्ये थोडे भटकलो. हे मार्केट म्हणजे आपल्या तुळशीबागेची आवृत्ती. मग लोकांनी तेथे भरपूर खरेदी केली हे सांगने न लगे.

ॐ पर्वताचे दर्शन झाले नीट झाले नाही म्हणून आम्ही तसे नाराज होतो. प्रचंड वारे आणि बर्‍यापैकी थंड वातावरण असल्यामुळे मग आम्ही रूम मध्ये दडी मारून राहणे पसंत केले. सुप सोबत उद्या काय घालायचे, सामान सोबत किती ठेवायचे ह्याच्या चर्चा रंगल्या. कारण लिपूलेखला पोचल्यावर येथील (भारतातील) पोर्टर पुढे येऊ शकत नाहीत. ३ किमी उतरून त्या बस मध्ये बसेपर्यंत ते सामान तुम्हालाच वाहून न्यावे लागते. (आणि येतानाही परत तसेच).

बुधी कॅम्प मध्ये सकाळचा चहा पिऊन आम्ही निघालो. सर्वच यात्री उत्साहात होते. फार तर १०० मिटर चाललो नाही की छियालेख चढाई लागते. ही एकूण चढाई ३ किमी आहे. त्या चढाईबद्दल आधी पासून ऐकले होते. तिची उंची गुगल अर्थ ११२०० फुट दाखवत आहे, पण जेंव्हा जीपीएस द्वारे मोजली तेंव्हा ती ११९०० फुट दाखवली होती.

३ जुलै बुधी ते गुंजी

एकुण अंतर १८ किमी (खरेतरे २० असावे)

बुधी १०३०० फुट
गुंजी १०५०० फुट

एलेवेशन गेन: ४४४५ फुट
एलेवेशन लॉस : ४२७६ फुट

आजचा रस्ता

आणि एलेवेशन

ॐ नमः पार्वतीपते, हर हर महादे SSSSSSव !!!

२०१३ च्या निसर्ग तांडवामुळे कैलास मानसरोवर यात्रा बंद केली होती, तेंव्हा माझी बॅच ७ नं होती. एवीतेवी सुटी घेतल्यामुळे मग मी सहपरीवार लेहला जाऊन आलो. या वर्षी परत फॉर्म भरले आणि माझा नं परत लागला. अचानक एके दिवशी परागचा फोन आला. तेंव्हा मी सायकल चालवत होतो. बॅच नं ५ मध्ये परागचे सिलेक्शन झाल्याचे परागने मला सांगीतले. मग त्यालाच माझे पर्सनल डिटेल्स सांगितले आणि त्याने मला आनंदाची बातमी दिली की, त्याचे अन माझे योगायोगाने एकाच बॅच मध्ये सिलेक्शन झाले आहे !! तेंव्हा मी कुठेतरी जुन्या मुंबई पुणे हायवेवर होतो. तिथून लगेच परत निघालो नी घरी येऊन बातमी ऐकवली.

एकेक श्वास घेणे देखील नकोसे झाले होते, शरीरातील ताकद पूर्ण नाहीशी झाली होती. अजून डोल्मा पास (उंची ५६००+ मिटर्स डोल्मा हे तारा देवीचे तिबेटी नाव आहे.) यायला निदान एक किमी तरी होते. साधारण मी ५२०० मिटर्स उंची वर असेन अजून ४०० मिटर्स वर चढायचे होते ! माझे पाय पूर्ण लाकडासारखे झाले होते. एकेक पाऊल उचलायला त्रास होत होता. पण मन मात्र थांबू देत नव्हते. अजून एक किमी झाले की पुढे उतारच लागेल, चल गड्या आता चाल एक किमी, फक्त एक किमी मग उतार लागेल असे मन वारंवार सांगत होते. थांबू नकोस, चालत राहा !