आरोग्य

हे पूर्वीचे लेख आहेत पण अजुनही माझ्याशी रेझोनेट होतात. किंबहुना, जास्तच.

आउटडोअर सायकलिंग हे निव्वळ व्यायामापेक्षा वेगळेच प्रकरण आहे. म्हणून हा धागा.

कॉलनीतल्या कॉलनीत सायकलिंग , परीसरातले सायकलिंग, शहराच्या आजूबाजूच्या सायकलिंगच्या ट्रीप्स आणि लांब अंतराच्या सायकलच्या ट्रीप्स असे वेगवेगळे प्रकार आहेत. वेगवेगळ्या सायकलची वेगवेगळी जॉमेट्री, त्यातून घडणारा व्यायाम, आनंद, वेग याची गोडी लागलेल्या सर्वांना इथे चर्चा करण्याचे नम्र आवाहन.

सायकल सोबत वेगवेगळे सेन्सर्स, सायक्लोमीटर्स (काँप्युटर्स) वापरत असाल तर त्याची आणि सायकलिंगशी संबंधित अ‍ॅप्सची चर्चा करण्यासाठी धागा.

पुण्याच्या दीनानाथ मंगेशकर रुग्णालयात एका गर्भवती स्त्री- तनिषा / ईश्वरी भिसे - यांना डिपॉझिट न भरल्याने अ‍ॅडमिट करून घेतले नाही आणि नंतर त्यांचा अन्य इस्पितळात बाळंतपणानंतर मृत्यू झाला. याबद्दल सगळ्यांनी वाचलेच असेल.
रुग्णालयाचे इन चार्ज डॉ केळकर यांच्या पत्रकार परिषदेतील वक्तव्यांबद्दल उलट सुलट वाचायला मिळते आहे. म्हणून या पत्रकार परिषदेच्या व्हिडियोची लिंक शोधली.

आम्ही नुकताच माझ्या ८५ वर्षांच्या आईसाठी आणि ९३ वर्षांच्या बाबांसाठी असिस्टेड लिविंग/ डिपेंडंट लिविंग निवडण्याचा कठीण निर्णय घेतला आणि त्यांना तशा प्रकारच्या सेंटरला हलवले. या वयात हा बदल त्यांच्या साठी खूप मोठा आहेच पण आमच्यासाठीही आहे. अजून न्यू नॉर्मलला सरावणे सुरु आहे. वाड्यात या बद्दल सांगितले तेव्हा मी या विषयी जरा सविस्तर लिहावे असे बर्‍याच जणांचे म्हणणे पडले म्हणून जमेल तसे शब्दांत मांडायचा प्रयत्न करत आहे.
थोडी पार्श्वभूमी लिहीणार आहे म्हणजे आईबाबांच्या केअरगिविंगच्या प्रवासातील टप्पे कव्हर होतील -

✪ The more you sweat in peace, the less you bleed in war!
✪ शिक्षण ही जशी शिक्षक- विद्यार्थी अशी दुतर्फा प्रक्रिया आहे तशी आरोग्यसुद्धा आहे
✪ अवघड प्रश्नांवर भाष्य करून उत्तरांचा मागोवा घेणारं पुस्तक
✪ गंभीर विषय पण अनौपचारिक, unpredictable शैली व विनोदाचा शिडकावा
✪ स्वत:ला अनेक प्रश्न विचारण्याची गरज
✪ “व्यक्त होण्याचं" आणि संवादाचं महत्त्व- बोलने से सब होगा
✪ स्वत:साठीचा वेळ- me time बद्दल अपराधभाव सोडून देण्याची गरज
✪ केवळ रुग्णांचेच सोबती नाही तर सर्वांचे व स्वत:चेही सोबती होण्याची दिशा
✪ प्रत्येकाने सजग व्हावं अशी एक छोटी चेकलिस्ट

सध्या वाढता स्क्रीन टाइम आणि सततचं scrolling ही समस्या सर्वांना जाणवते आहे.
विरंगुळा म्हणून आपल्यापैकी बरेच जण reels scrolling मध्ये वेळ व्यतित करतात.
तर तुमचा हा अनावश्यक (? )वेळ किती आहे?
आकडेवारी चिंताजनक असेल तर कमी कसा करायचा?
काही सोपे उपाय असतील तर त्याबद्दल बोलूया.
(ऑफिससाठी करावे लागणारे काम आणि त्याचा स्क्रीन टाइम ह्यात धरला नाही, तो कमी केला तर खाण्यापिण्याचे वांदे होतील. पण त्यातही डोळ्यांवर कमी ताण पडावा वगैरे साठी किंवा काही smart पद्धती असतील तर तेही बोलू शकतो इथे ).
.

शेवटचे अद्यतन : १०/२/ २०२५
. . .
गेल्या चार वर्षात (भारतासहित) जगभरात अनेक संसर्गजन्य रोगांच्या साथी येऊन गेल्या. त्या अनुषंगाने संबंधित जिवाणू अथवा विषाणूजन्य आजारांवर स्वतंत्र लेखांतून चर्चा झालेली आहे. प्रस्तुत धागा काढण्याचा उद्देश मात्र वेगळा आहे.
आयुष्यात असंख्य प्रकारच्या आजारांचा सामना आपल्याला व्यक्तिगत आणि सामाजिक पातळीवर करावा लागतो. जे आजार मोठ्या प्रमाणात आढळतात त्यांच्यासंबंधी विविध माध्यमांतून जनजागृती वारंवार होतच असते. परंतु जे आजार मुळात दुर्मिळ किंवा अतिदुर्मिळ असतात त्यांच्याबद्दल जनसामान्यांना एरवी माहिती नसते.

बऱ्याच जणांचे आवडते चित्रपट, पुस्तक, लेखक, गायक, कलाकार असतात. पण आवडते औषध सुद्धा असू शकते हे ऐकून काहींना आश्चर्य वाटेल. पण माझे आहे आवडते औषध. जगातील कोणताही आजार परवडला पण हा आजार नको, असे वाटायला लावणारी सर्दी / पडसे मला वर्षातून कमीत कमी एकदा आणि काही वेळेस २-३ दा गाठते. पाण्याच्या नळाप्रमाणे वाहणारे नाक, सटासट येणाऱ्या शिंका, डोळ्यातून येणारे पाणी, दुखणारा घसा, अन गिळताना होणारा त्रास, जीव अगदी नकोसा करून सोडतात. बरे, डॉक्टरांकडे जाऊनही काही उपयोग नाही, कारण हा आहे व्हायरल फ्लू आणि याच्यावर कोणतेही औषध नाही. आता काही अँटी-व्हायरल औषधे बाजारात आली आहेत, पण पूर्वी नव्हती.

२०२३ ची आवृत्ती : https://www.maayboli.com/node/84421
* * *
आधुनिक वैद्यकातील संशोधनाचा वार्षिक आढावा घेणारे वर्षाखेरीचे हे सदर २०२२मध्ये चालू केले. आपण सर्वांनी त्याला गेली २ वर्षे चांगला प्रतिसाद दिल्याने समाधान वाटले. आगामी वर्षाच्या उंबरठ्यावर असताना यंदाची ही आवृत्ती सादर करताना आनंद होत आहे.
या संशोधनाचा पसारा अफाट असल्यामुळे एका लेखात त्याचा समाधानकारक आढावा घेणे अशक्य आहे. यंदा संशोधनाची वर्गवारी न करता ‘टॉप टेन’च्या धर्तीवर दहा महत्त्वाच्या घडामोडींचा धावता उल्लेख करतो.