माझी संस्मरणीय लंडनची भटकंती

माझी संस्मरणीय लंडनची भटकंती

ही भटकंतीची गोष्ट खूप वर्षापूर्वीची आहे. आम्ही मुलीकडे लंडनला गेलो होतो. आमचा मुक्काम आठ दहा दिवसच असणार होता पण तरी ही ती दोघं ऑफिसला गेल्यावर आपण काय करायचं घरात हा प्रश्न माझ्या मनात होताच. जणु काही मुलीने माझ्या मनातलं ओळखलं आणि मला परदेशात फिरायचा अनुभव शून्य असला तरी “ तुम्ही गावात जाऊन थोडं तरी लंडन बघून या आम्ही ऑफिसला गेल्यावर ,” असा तिनेच यावर तोडगा काढला.

स्मार्ट फोनचा जमाना आला नव्हता त्या काळातली ही गोष्ट असल्याने गुगल मॅप्स, मुलीशी कायम फोनवर कनेक्टेड अश्या गोष्टी तेव्हा अस्तित्वातच नव्हत्या त्यामुळे त्या नाहीत तर काय करायचं असं ही वाटतं नव्हतच. अगदीच वाटलं तर लंडनच्या त्या प्रसिद्ध टेलिफोन बूथ वरून मुलीला फोन करायचा एवढा दिलासा पुरेसा होता दोन्ही पार्ट्यांसाठी. आणि मला तसं ही एकदा तरी त्या ऐतिहासिक, आयकॉनिक बूथ मधून फोन करायची खूप इच्छा होतीच. पण अजून एकदा ही तो योग आलेला नाही आणि आता येईल अशी आशा ही नाही.

आम्ही बिग बेन आणि आसपास फिरून यायचं निश्चित केलं. जावयानी रात्री माझं होम वर्क घेतलं. मला एक नकाशा काढून दिला आणि ट्रेन कुठे बदलायची, बस कुठपर्यंत आणि कुठली घ्यायची आहे, वाटेत खुणेसाठी कोणती दुकानं, कोणते लँडमार्क्स दिसतील हे ही सगळं सांगितलं त्यामुळे आत्मविश्वास वाढला थोडा. तसेच “काकू, एवढ्या जाताय तर फोटो वगैरे काढा छानपैकी “ म्हणून त्याचा कॅमेरा तर दिलाच प्लस कॅमेऱ्याचे फिचर्स ही समजावून सांगितले.

लंडनच म्हटलं तरी ती राहत होती एक लांबच्या उपनगरात जिथे ट्यूब नव्हती. त्यामुळे बसने आधी ट्यूब स्टेशन पर्यंत जायचं आणि मग त्या जगप्रसिद्ध ट्यूब ने असा प्रवास होता. मुलं ऑफिसला गेल्यावर आम्ही ही निघालो. बस पटकन् मिळाली आणि ट्यूब स्टेशन पर्यंत व्यवस्थित पोचलो. आता बदली वगैरे काही करायचं नव्हतं. एकच ट्यूब लाईन आम्हाला बिग बेन पर्यंत घेऊन जाणार होती. थोडावेळ ट्यूब ने आम्हाला आजुबाजूचं लंडन दाखवलं आणि मग मात्र हळू हळू करत ती लंडनच्या पोटात शिरल्यावर आजूबाजूला पसरलं काळोखाचं साम्राज्य आणि साथीला होती ती ट्यूबची धडधड… ट्यूब मध्ये अर्थातच पिन ड्रॉप शांतता पण पहिलाच प्रवास असल्याने माझी एक्साईटमेंट शिगेला पोचली होती. त्यात बरोबर कोणी नाही, आपलं आपण जायचं म्हणून अधिकच छान वाटत होतं. मुलं असली बरोबर की आपण बिनधास्त असतो हे खरे आहे पण आपण त्यांच्या मागे मागे जातो फक्त. बाकी आपल्याला जास्त काही कळत नाही. असो. आपल्या डोक्यावर लंडन मधल्या असंख्य इमारती, रस्ते , गाड्या, माणसे एवढच नव्हे तर एखादी ट्यूब ही आहे ह्या विचाराने फारच थ्रिलिंग वाटत होतं.

आमचा प्रवास जवळ जवळ संपतच आला होता. आता थोड्याच वेळात आपण बिग बेन च्या समोर असणार, फोटो काढणार वगैरे स्वप्न बघत असतानाच कहाणीत ट्विस्ट आला. गाडीचे दरवाजे बंद असून ही किती तरी वेळ झाला गाडी स्टेशनवरून हलायलाच तयार नव्हती. काही लोकं अस्वस्थ होऊन येरझारा घालायला लागले. काही उतरून ही गेले. आम्ही मात्र बसून होतो आता सुरू होईल ह्या आशेवर. तेवढ्यात एक वर्दी मधला माणूस हातात कर्णा घेऊन आला आणि तांत्रिक बिघाडामुळे ही गाडी पुढे जाणार नाही अशी घोषणा त्याने केली. हे ऐकल्यावर उरले सुरले ही उतरले गाडीतून आणि त्यामुळे आम्हाला ही उतरावच लागलं.

आदल्या दिवशी केलेल्या होमवर्क मध्ये ह्याचा अभ्यास केला नव्हता त्यामुळे ही गाडी कारशेड ला गेली की इथे आपली मागची गाडी येईल असा मुंबई लोकल ट्रेनसारखा विचार करून उतरलो गाडीतून आणि प्लॅटफॉर्म वरच्या बाकावर बसलो. पण गाडी हलायचं नाव घेत नव्हती आणि तुम्हाला सांगते नॉन रश आवरला ते ट्यूब चे प्लॅटफॉर्म नवख्याला तरी थोडे घाबरवणारेच असतात. गाडी आली की मिनिटं दीड मिनिट हालचाल असते, लोक धावत धावत वर जातात की पुन्हा सगळा शुकशुकाट. त्यामुळे तिथे बसणं ही थोडं भीतीदायकचं वाटल्याने स्टेशनच्या बाहेर आलो. उत्तर माहित असलेला एक ही प्रश्न ह्या नवीन प्रश्नपत्रिकेत नव्हता. सगळच अन सीन आलं होतं. पण आता आपणच काही तरी करायला हवं म्हणून मुलीने दिलेला "कोणाला काही विचारू नका आणि कोणी काही विचारलं तर सांगू ही नका “ हा सल्ला झुगारून तिथे उभ्या असलेल्या पोलिसाला इथून बिग बेन ला जायला बस कुठून मिळेल हे विचारलं आणि त्याने सांगितल्याप्रमाणे बस स्टॉप वर आलो.
गर्दी नसलेलं ट्यूब स्टेशन

पाच दहा मिनटात बस आली. आम्ही बसमध्ये चढलो तर ड्रायव्हर म्हणाला “ ओन्ली कॅश नो कार्ड…” ( एवढ्या वर्षात आता बसमध्ये " ओन्ली कार्ड नो कॅश " एवढा बदल झालाय.) माझ्याकडे कॅश होती पण सगळ्या नोटा होत्या. एक्झॅक्ट चेंज नव्हती. आणि तिथला एक विचित्र नियम म्हणजे तुम्ही जास्त पैसे दिलेत तर ड्रायव्हर परत नाही करणार. करा ती रक्कम टी एफ एल ला दान. अर्थात प्रत्येक ठिकाणी पौंडाचे रुपये करण्याची माझी मानसिकता बघता तिकिटासाठी जास्त पैसे मोजणं मला शक्यच नव्हतं. त्यामुळे उतरलो खाली नाईलाजाने . पण नंतर आलेल्या बसमध्ये कार्ड स्वाईप करायची सोय होती म्हणून वाचलो.

दहा पंधरा मिनिटातच लांबून बिग बेन चा टॉवर दिसायला लागला. एवढ सगळ होईपर्यंत दुपार झाली होती. आणि भर दुपारी लंडनचे रस्ते माणसांनी फुललेले होते. रस्त्यावर असंख्य गाड्या होत्या. सगळीकडे हालचाल, चैतन्य दिसत होतं. मजल दर मजल करत बस नदीच्या पुलावर आली. पुलावरून लंडनचा मोठा व्ह्यू नजरेत आला आणि आणि मनात ही भरला. पुलावरून नागमोडी वळणं घेत असलेली थेम्स नदी आणि तिच्या दुतर्फा असलेल्या इमारती छान दिसत होत्या. सूर्यप्रकाशात तिचं पाणी ही मस्त चमकत होतं. आणि वाऱ्यामुळे पाण्यावर उठणारे तरंग तर फारच सुंदर दिसत होते. पुढच्या पाचच मिनिटांत एक वळण घेऊन बस थांबली आणि आम्ही बिग बेन च्या अक्षरशः पुढ्यातच उतरलो.

(फोटो कधी तरी नंतर काढलेला आहे. )

बिग बेन च्या आवारात खूप गर्दी होती. त्याचं कारण पुढच्या दोनच मिनटात कळलं जेव्हा दोन वाजले म्हणून त्याच्या ताशी टोल्यांचा धीरगंभीर आवाज आसमंतात घुमला. तसा तो सगळा परिसर नेहमी माणसांनी गजबजलेलाच असतो. तिथल्या गर्दीचा एक भाग होऊन आम्ही ही सगळं बघत होतो. फोटो काढत होतो . भर गावात असलेली , अगदी नदी काठावर, शेकडी वर्षापूर्वी बांधलेली पण अजून ही सुस्थितीत असलेली त्यांची पार्लमेंटची भव्य इमारत पाहताना खूपच नवल वाटत होतं. त्या समोरच आहे राजघराण्याच चर्च म्हणजेच वेस्ट मिनस्टर ॲबी. इथे धर्म आणि राजकारण हातात हात घालून उभे आहेत. ते चर्च पाहताना टीव्ही वर पाहिलेले शाही लग्नाचे सोहळे माझ्या डोळ्यासमोर येत होते.

त्यादिवशी तिथे पोचे पर्यंतच सगळी ताकद खर्ची पडल्याने जास्त कुठे फिरलो नाही. घरी जातानाचा प्रवास काढून दिलेला नकाशा उलटा फिरवला आणि केला. मुलीने. " करू नका " सांगितलेल्या गोष्टी करण्याचाच तो दिवस असावा . " इथे बाहेर चहा कधी घेऊ नका , तुम्हाला आवडणार नाही " हे तिने सांगितलेलं असून ही मी चहा घेतला कोरा आणि बिन साखरेचा (वास कोणता होता ते आता लक्षात नाही) आणि विशेष म्हणजे मला तो आवडला ही. असो.

संध्याकाळी मुलगी ,जावई घरी आल्यावर त्यांना आधी फोटो दाखवले आणि मग ही स्टोरी सांगितली. त्यावर " मला खात्री होती काही अचानक झालं तर तू नीट निभावून नेशील म्हणूनच एकटं पाठवलं तुम्हाला " हे तिचे शब्द आणखी आत्मविश्वास वाढवणारे होते. ह्या सगळ्याच फलित काय झालं तर उरलेले सगळे दिवस बस ट्रेन ट्यूब ने आम्ही लंडन खूप फिरलो. तरी हा पहिला प्रवास कायम लक्षात राहिला आहे.

हेमा वेलणकर.