‘फेब्रुवारी’ महिन्यात जन्मलेले आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटपटू

‘फेब्रुवारी’ मध्ये जन्म झालेल्या व्यक्ती ह्या ‘सृजनशील, प्रामाणिक, शांत व द्रष्टया’ मानल्या जातात. चालू ‘फेब्रुवारी’ महिन्यामध्ये जन्मलेल्या आणि आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमध्ये ठसा उमटवलेल्या अश्याच काही प्रमुख जागतिक क्रिकेटवीरांवर तसेच, आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमध्ये आपले नाव नोंदवलेल्या लक्षणीय भारतीय / मराठी क्रिकेटपटूंवर दृष्टिक्षेप टाकूया.

फारूख इंजिनियर (२५-०२-१९३८) – मुंबईच्या ‘फारूख’ यांचे शिक्षण ‘डॉन बॉस्को’ शाळा आणि ‘पोद्दार' महाविद्यालय येथे झाले. लक्ष्यवेधी यष्टीरक्षक आणि कुठच्याही क्रमांकावर खेळणारा धडाकेबाज फलंदाज अशी ख्याती असणारे फारूख भारतासाठी ४६ कसोटी खेळले, ज्यात त्यांनी २६११ धावा करताना यष्टीमागे ८२ बळी टिपले. शिवाय १९७५ च्या पहिल्या वन-डे विश्वचषकात सहभागी होत एकूण ५ एकदिवसीय सामने खेळले. आकर्षक, दिमाखदार व्यक्तिमत्वाचे फारूख ‘ब्रिलक्रीम’साठी मॉडेलिंग करणारे पहिले भारतीय क्रिकेटपटू होते. फारूख हे आजच्या घटकेला भारतासाठी खेळलेले शेवटचे “पारशी” पुरुष क्रिकेटपटू आहेत.

गुंडप्पा विश्वनाथ (१२-०२-१९४९) – म्हैसूरमध्ये जन्मलेल्या ‘लिटल मास्टर’ विश्वनाथने आपल्या नजाकतभऱ्या फलंदाजीने क्रिकेटरसिक व समीक्षकांना सारखीच मोहिनी घातली. विक्रमवीर गावस्करचा हा मित्र व मेहुणा त्याच्याप्रमाणे फार मोठे विक्रम रचू शकला नसला तरी त्याच्या फलंदाजीतील सौंदर्याच्या कथा आजही चर्चिल्या जातात. आपल्या पहिल्याच प्रथमश्रेणी सामन्यात द्विशतक ठोकणाऱ्या विश्वनाथने, १९६९ साली ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध कसोटी पदार्पणात शून्य व शतक अशी अनोखी कामगिरी केली. त्याने ९१ कसोटीत १४ शतकांसह ६०८० धावा केल्या, तर २५ वन-डेमध्ये ४३९ धावा. शिवाय अतिशय सज्जन व प्रामाणिक खेळाडू, व्यक्ती म्हणून त्याची ख्याती होती. एके काळी ‘सभ्य गृहस्थांचा खेळ’ समजल्या जाणाऱ्या क्रिकेटचा तो मूर्तिमंत रूप होता.

महम्मद अझरुद्दीन (०८-०२-१९६३) – हैद्राबादच्या फलंदाजांमध्ये वेगळीच कलात्मकता असते असे म्हणतात आणि ‘अझरुद्दीन’कडे पाहून ते मनोमन पटत असे. मधल्या फळीतील या शैलीदार फलंदाजाने १९८४ साली मायदेशात इंग्लंडविरुद्ध पदार्पणाच्या कसोटी मालिकेत सलग ३ सामन्यांत ३ शतके झळकावली. हा जागतिक विक्रम अजूनही अस्पर्शित आहे. ही विक्रमी वाटचाल तो पुढे चालू ठेवू शकला नसला तरी त्याच्या काही अद्भुत खेळयांनी क्रिकेटरसिकांच्या डोळ्यांचे पारणे फेडले आहे. त्याने ९९ कसोटीत ६२१५ तर ३३४ वन-डेत ९३७८ धावा ठोकल्या. २००० साली सामना-निश्चितीच्या आरोपांमुळे त्याची कारकीर्द अचानक संपुष्टात येण्याआधी त्याच्या शेवटच्या कसोटीत देखील शतक होते. वन-डेत सर्वात जलद शतक अनेक वर्षे त्याच्या नावावर होते. अप्रतिम क्षेत्ररक्षक असणाऱ्या अझरच्या नावावर २६१ आंतरराष्ट्रीय झेल आणि अनेक धावबाद आहेत. १९९० साली अनपेक्षितपणे कर्णधारपद मिळाल्यावर सुरुवातीला परदेशांतील मालिकांत त्याला अपयश मिळाले. पण १९९३ ते १९९६ या काळात चांगल्या फिरकीपटूंच्या जोरावर विशेषत: मायदेशात त्याला चांगले यश मिळाले. १९९२ ते ९९ या काळात ३ वन-डे विश्वचषकांमध्ये तो भारताचा कर्णधार होता. सिनेअभिनेत्री संगिता बिजलानी हिच्याशी दूसरा विवाह केल्याने काही काळ वादात राहिलेला अझर निवृत्तीनंतर लोकसभेचा खासदार देखील झाला.

अजय जाडेजा (०१-०२-१९७१) – जामनगरच्या राजघराण्याचा वारस असणारा अष्टपैलू ‘जाडेजा’ त्याच्या मैदानावरील उत्साही आणि हसतमुख वावरामुळे सहकारी खेळाडू आणि प्रेक्षकांत लोकप्रिय असे. सलामी किंवा मधल्या फळीतील आक्रमक फलंदाज असण्याबरोबरच तो उपयुक्त मध्यमगती गोलंदाज आणि अफलातून क्षेत्ररक्षक होता. कसोटीपेक्षा एकदिवसीय सामन्यांत तो अधिक यशस्वी झाला. १९९६ च्या वर्ल्ड कपच्या उपांत्यपूर्व सामन्यात पाकिस्तानच्या गोलंदाजांची त्याने केलेली धुलाई क्रिकेटप्रेमी कधीही विसरू शकणार नाहीत. मात्र २००० सालच्या सामनानिश्चिती प्रकरणात त्याचे नाव आले आणि त्याची कारकीर्द संपुष्टात आली. त्याने १९६ एकदिवसीय सामन्यांत ५३५९ धावा केल्या आणि २० बळी घेतले. तो केवळ १५ कसोटी खेळला ज्यात ५७६ धावा काढल्या. क्रिकेट खेळणे संपल्यावर त्याने क्रिकेट प्रशिक्षण, चित्रपटांत अभिनय, क्रिकेट समालोचन आदी क्षेत्रांत मुशाफिरी केली. नुकतीच त्याची जामनगर संस्थानचा राजपुत्र म्हणून नेमणूक झाली आहे.

एव्हर्टन वीक्स (वेस्ट इंडिज : २६-०२-१९२५) – वेस्ट इंडिजच्या जगप्रसिद्ध “3-Ws" पैकी एक असणारे बार्बाडोसचे ‘वीक्स’ एक महान फलंदाज होते. त्यांनी ४८ कसोटीत ५८.६१ च्या सरासरीने ४४५५ धावा केल्या. कसोटीत पहिल्या १००० धावा सर्वात जलद म्हणजे १२ डावात करण्याचा विश्वविक्रम अजूनही त्यांच्या नावावर आहे. शिवाय कसोटीत सलग ५ शतकांचा आणि सलग ७ अर्धशतकांचा विक्रम करणारे ते पहिले खेळाडू होते.

ब्रायन क्लोज (इंग्लंड : २४-०२-१९३१) – ‘क्लोज’ हे इंग्लंडच्या इतिहासातील एक विलक्षण खेळाडू होते. ते डावखुरे फलंदाज, उजव्या हाताचे मध्यमगती व ऑफ ब्रेक गोलंदाज आणि काही काळ कर्णधारही होते. जवळपास २७ वर्षांची त्यांची कारकीर्द झाली पण त्यात फक्त २२ कसोटी आणि ३ वन-डे खेळले. कसोटीत ८८७ धावा व १८ बळी ही त्यांची कामगिरी. जलदगती गोलंदाजीविरुद्ध जिगरबाज फलंदाजी, फलंदाजांजवळ शॉर्ट-लेग स्थानावर धाडसी क्षेत्ररक्षण, उत्तम नेतृत्वगुण, तऱ्हेवाईक स्वभाव यांसाठी त्यांना प्रसिद्धी मिळाली. वन-डेत ४१ व्या वर्षी प्रथमच संघाचे नेतृत्वही केले.

बॉब सिम्पसन (ऑस्ट्रेलिया : ०३-०२-१९३६) – ‘सिम्पसन’ हा उत्कृष्ट फलंदाज, लेगब्रेक गोलंदाज, अप्रतिम क्षेत्ररक्षक आणि उत्तम कर्णधार व प्रशिक्षक होता. त्याने ६२ कसोटीत ४८६९ धावा केल्या ज्यात इंग्लंडविरुद्ध केलेले त्रिशतक सामील आहे. शिवाय ७१ बळी आणि ११० झेल टिपले. तो प्रशिक्षक असतानाच ऑस्ट्रेलियाने १९८७ साली पहिल्यांदा एकदिवसीय विश्वचषक जिंकला.

ग्रॅमी पोलॉक (दक्षिण आफ्रिका : २७-०२-१९४४) – ‘पोलॉक’ हा ब्रॅडमन यांनी गौरवलेला आकर्षक, नेत्रसुखद डावखुरा फलंदाज होता. १९७० मध्ये आफ्रिकेवर बंदी आल्याने कारकीर्द अकाली संपुष्टात आली. तत्पूर्वी त्याने २३ कसोटीत ७ शतके व ११ अर्धशतके ठोकली आणि ६१ च्या अप्रतिम सरासरीने २२५६ धावा केल्या.

मायकल होल्डिंग (वेस्ट इंडिज : १६-०२-१९५४) – अप्रतिम वेगवान गोलंदाज असणारा ‘होल्डिंग’ हा १९७० आणि ८० च्या दशकातल्या विश्वविजयी विंडीज संघाचा प्रमुख घटक होता. लयबद्ध रन-अप आणि गोलंदाजीतील भेदकता या डेडली कॉम्बिनेशनमुळे त्याला ‘व्हिस्परिंग डेथ’ हे टोपणनाव मिळाले. त्याने ६० कसोटीत २४९ तर १०२ वन-डेत १४२ बळी घेतले. निवृत्तीनंतर अभ्यासू समालोचनामुळेदेखील त्याला लोकप्रियता मिळाली.

ग्लेन मॅक्ग्राथ (ऑस्ट्रेलिया : ०९-०२-१९७०) – सर्वकालीन महान वेगवान गोलंदाजांमध्ये ‘मॅक्ग्राथ’चे नाव घेतले जाते. खूप वेगावर भर देण्यापेक्षा गोलंदाजीतील विविध कौशल्ये वापरुन तासनतास एकाच दिशा व टप्प्यावर गोलंदाजी करणे हे त्याचे बलस्थान होते. त्याने १२४ कसोटीत ५६३ तर २५० वन-डेत ३८१ बळी मिळवले जे आजच्या घडीला ६ व्या क्रमांकावर आहेत. १९९९, २००३ व २००७ अश्या सलग तीन एकदिवसीय विश्वचषक विजेत्या संघाचा तो प्रमुख घटक होता. एका वन-डे मालिकेत सर्वाधिक बळी (२७) घेण्याचा विक्रम त्याच्या नावावर आहे. कसोटीत एकाच फलंदाजाला (माइक आथरटन) सर्वाधिक वेळा (१९) बाद करण्याचा विक्रमही त्याच्या नावावर आहे. त्याच्या पत्नीचे ब्रेस्ट कॅन्सरने निधन झाल्यामुळे आता निवृत्तीनंतर तो क्रिकेटच्या माध्यमातून कॅन्सरग्रस्त महिलांच्या मदतीसाठी निधी उभारण्याचे काम करत असतो.

ग्रॅमी स्मिथ (दक्षिण आफ्रिका : ०१-०२-१९८१) – डावखुरा सलामीवीर ‘ग्रॅमी' फार आकर्षक नसला तरी अतिशय प्रभावी फलंदाज होता. फार लवकर म्हणजे २२ व्या वर्षी आणि त्याच्या ९ व्याच कसोटीत देशाचे कर्णधारपद त्याच्याकडे चालत आले. फलंदाजीबरोबरच नेतृत्वातही तो भरपूर यशस्वी झाला. तो आफ्रिकेचा सर्वात तरुण कप्तान ठरलाच शिवाय १०० कसोटीत नेतृत्व करणारा तो जगातला पहिला खेळाडू बनला. सर्वाधिक १०९ कसोटीत नेतृत्व करण्याचा विक्रम आजही त्याच्या नावावर आहे. २००७ ते २०१३ या काळात त्याच्या कप्तानीखाली आफ्रिकेने एकही मालिका हरली नाही. पण दुखापती आणि ढासळलेला फॉर्म यामुळे काहीशी अकाली म्हणजे ३३ व्या वर्षी त्याने निवृत्ती घेतली. त्यापूर्वी त्याने ११७ कसोटीत ९२६५ तर १९७ वन-डेत ६९८९ धावा केल्या. शिवाय दोन्हीत अनुक्रमे १६९ आणि १०५ झेल घेतले.

ए.बी.डी’विलीयर्स (दक्षिण आफ्रिका : १७-०२-१९८४) – क्रिकेटच्या मैदानावरची अशी एकही गोष्ट नव्हती जी या “एबीडी” नावाने लोकप्रिय खेळाडूला जमली नाही. सलामीला फलंदाजी, मधल्या फळीत फलंदाजी, बहुधा आक्रमक पण सामना वाचवायचा असल्यास बचावात्मक फलंदाजी, चांगले यष्टिरक्षण, अप्रतिम क्षेत्ररक्षण – मग ते खेळपट्टीजवळ असो वा सीमारेषेजवळ, सक्षम नेतृत्व आणि अगदी मध्यमगती गोलंदाजीसुद्धा. मैदानाच्या प्रत्येक कानाकोपऱ्यात फटकेबाजी करण्याच्या क्षमतेमुळे त्याला “३६००” खेळाडू म्हटले जाई. मर्यादित षटकांच्या क्रिकेटमध्ये त्याने अभिनव फटक्यांचा शोध लावला. या महान खेळाडूने ११४ कसोटीत ५०.६६ च्या सरासरीने ८७६५ धावा केल्या आणि २२७ झेल व यष्टीचीत टिपले. २२८ वन-डेमध्ये ९५७७ धावा ठोकल्या आणि १८१ झेल/यष्टीचीत टिपले. शिवाय ७८ टी-२० सामन्यात अतिशय जलद १६७२ धावा करतानाच ७२ झेल/यष्टीचीत टिपले. कसोटीत यष्टीमागे ११ बळी टिपण्याचा तसेच सलग १२ कसोटीत अर्धशतकी मजल मारण्याचा विश्वविक्रम त्याच्या नावावर आहे. वन-डेमध्ये सर्वात जलद शतक (३१ चेंडूत) ठोकणाऱ्या डी’विलीयर्सने त्या सामन्यात १६ षटकार मारण्याचाही विक्रम केला होता. क्रिकेटशिवाय टेनिस, रग्बी आणि गोल्फ या खेळांतही त्याला प्राविण्य आहे.

 ईतर काही प्रमुख खेळाडू ::

[अ] परदेशी खेळाडू --

पॅट्सी हेन्ड्रेन (इंग्लंड : ०५-०२-१८८९) – मधल्या फळीतील फलंदाज. ५१ कसोटीत ३५२५ धावा. ४५ व्या वर्षी कसोटी शतक करून तसे करणारा दुसरा वयस्कर खेळाडू ठरला.

फजल मेहमूद (पाकिस्तान : १८-०२-१९२७) – वेगवान गोलंदाज. ३४ कसोटीत १३९ बळी. देखण्या व्यक्तिमत्वामुळे लोकप्रियता व काही जाहिरातीत काम.

फ्रेड ट्रूमन (इंग्लंड : ०६-०२-१९३१) – महान वेगवान गोलंदाज. कसोटीत ३०० बळी घेणारा पहिला खेळाडू. ६७ कसोटीत ३०७ बळी.

वालीस मथायस (पाकिस्तान : ०४-०२-१९३५) – ख्रिस्ती धर्मीय वालीस पाकिस्तानसाठी खेळणारा पहिला मुस्लिमेतर खेळाडू होता. मधल्या फळीतील फलंदाज आणि उत्कृष्ट क्षेत्ररक्षक. २१ कसोटीत ७८३ धावा.

बिल लॉरी (ऑस्ट्रेलिया : ११-०२-१९३७) – डावखुरा सलामी फलंदाज, कर्णधार. पहिल्यावहिल्या वन-डे सामन्यात ऑस्ट्रेलियाचा कप्तान. ६७ कसोटीत ५२३४ धावा.

नॉर्मन ओ'निल (ऑस्ट्रेलिया : १९-०२-१९३७) – मधल्या फळीतील आकर्षक फलंदाज. ४२ कसोटीत २७७९ धावा.

बेव्हन कॉँग्डन (न्यूझीलंड : ११-०२-१९३८) – मधल्या फळीतील फलंदाज, मध्यमगती गोलंदाज, कर्णधार. ६१ कसोटीत ३४४८ धावा व ५९ बळी.

डेरेक रॅंडॉल (इंग्लंड : २४-०२-१९५१) – मधल्या फळीतील फलंदाज व उत्कृष्ट क्षेत्ररक्षक. ४७ कसोटी (२४७० धावा), ४९ वन-डे (१०६७ धावा).

डेस्मंड हेन्स (वेस्ट इंडिज : १५-०२-१९५६) – सलामी फलंदाज. १९८० च्या दशकातील बलाढ्य विंडीज संघातील ग्रीनीज-हेन्स यांची सलामी जोडी प्रतिस्पर्ध्यांना धडकी भरवत असे. ११६ कसोटी (७४८७ धावा), २३८ वन-डे (८६४८ धावा).

इयान स्मिथ (न्यूझीलंड : २८-०२-१९५७) – यष्टीरक्षक. ६३ कसोटी (यष्टीमागे १७६ बळी, १८१५ धावा), ९८ वन-डे (यष्टीमागे ८६ बळी, १०५५ धावा). कसोटीत एका डावात यष्टीमागे सर्वाधिक ७ बळी टिपण्याचा विक्रम संयुक्तपणे नावावर. लोकप्रिय समालोचक.

फिलिप डी’फ्रेटास (इंग्लंड : १८-०२-१९६६) – मध्यमगती गोलंदाज. ४४ कसोटी (१४० बळी), १०३ वन-डे (११५ बळी).

क्रिस लुईस (इंग्लंड : १४-०२-१९६८) – वेगवान गोलंदाज, आक्रमक फलंदाज, चपळ क्षेत्ररक्षक. ३२ कसोटी (९३ बळी, ११०५ धावा), ५३ वन-डे (६६ बळी). २००८ मध्ये अमली पदार्थांच्या व्यापाराप्रकरणी १३ वर्षांची सजा.

मायकल स्लेटर (ऑस्ट्रेलिया : २१-०२-१९७०) – आक्रमक सलामीवीर. ७४ कसोटीत ५३१२ धावा, ४२ वन-डे.

स्टुअर्ट मॅकगिल (ऑस्ट्रेलिया : २५-०२-१९७१) – उत्कृष्ट लेग स्पिनर. पण महान शेन वॉर्नमुळे बरीचशी कारकीर्द झाकोळली गेली. तरीही ४४ कसोटीत २०८ बळी.

मायकल कॅस्प्रोविट्झ (ऑस्ट्रेलिया : १०-०२-१९७२) – पोलिश वंशाचा वेगवान गोलंदाज. ३८ कसोटी ११३ बळी, ४३ वन-डे ६७ बळी.

हर्षेल गिब्स (दक्षिण आफ्रिका : २३-०२-१९७४) – आक्रमक फलंदाज आणि इतिहासातील सर्वोत्कृष्ट क्षेत्ररक्षकांपैकी एक. २००७ च्या वन-डे विश्वचषकात नेदरलँडविरुद्ध एका षटकात ६ षटकार मारण्याची किमया. ९० कसोटीत ६१६७ धावा आणि २४८ वन-डेत ८०९४ धावा.

खालेद मसूद (बांगलादेश : ०८-०२-१९७६) – यष्टीरक्षक, कर्णधार. ४४ कसोटी (यष्टीमागे ८७ बळी, १४०९ धावा), १२६ वन-डे (यष्टीमागे १२६ बळी, १८१८ धावा).

यासीर हमीद (पाकिस्तान : २८-०२-१९७८) – सलामी व मधल्या फळीतील फलंदाज. पदार्पणाच्या कसोटीत दोन्ही डावांत शतके करण्याचा विक्रम. २५ कसोटी १४९१ धावा, ५६ वन-डे २०२८ धावा.

मार्लन सॅम्युअल्स (वेस्ट इंडिज : ०५-०२-१९८१) – फलंदाज, उपयुक्त फिरकी गोलंदाज. गुणवान पण बेशिस्तपणा, संशयास्पद गोलंदाजी शैली, सामनानिश्चितीचे आरोप यामुळे वादग्रस्त व सतत संघाच्या आतबाहेर. २०१२ व २०१६ च्या टी-२० विश्वचषक विजेत्या संघांचा सदस्य. ७१ कसोटी (३९१७ धावा, ४१ बळी), २०७ वन-डे (५६०६ धावा, ८९ बळी), ६७ टी-२० (१६११ धावा, २२ बळी).

शोएब मलिक (पाकिस्तान : ०१-०२-१९८२) – आक्रमक फलंदाज, फिरकी गोलंदाज, कर्णधार. २८७ वन-डे (७५३४ धावा, १५८ बळी), १२४ टी-२० (२४३५ धावा), ३५ कसोटी (१८९८ धावा). भारतीय टेनिसस्टार सानिया मिर्झा हिच्याशी विवाह करून भारताचा जावई बनला.

फिडेल एडवर्ड्स (वेस्ट इंडिज : ०६-०२-१९८२) – वेगवान गोलंदाज. ५५ कसोटी (१६५ बळी), ५० वन-डे, २६ टी-२०.

मॅट प्रायर (इंग्लंड : २६-०२-१९८२) – यष्टीरक्षक, फलंदाज. ७९ कसोटी (यष्टीमागे २५६ बळी, ४०९९ धावा), ६८ वन-डे (यष्टीमागे ७९ बळी, १२८२ धावा). वन-डेच्या एका डावात यष्टीमागे ६ बळी टिपण्याचा संयुक्तपणे विश्वविक्रम.

उपूल थरंगा (श्रीलंका : ०२-०२-१९८५) – डावखुरा सलामी फलंदाज. २३५ वन-डे (६९५१ धावा), ३१ कसोटी (१७५४ धावा), २६ टी-२०.

अजहर अली (पाकिस्तान : १९-०२-१९८५) – फलंदाज, कर्णधार. ९७ कसोटी (७१४२ धावा), ५३ वन-डे (१८४५ धावा). २०१६ साली वेस्ट इंडिजविरुद्ध दुबई येथे त्रिशतक.

महमदुल्लाह** (बांगलादेश : ०४-०२-१९८६) – मधल्या फळीतील फलंदाज, उपयुक्त फिरकी गोलंदाज, उत्तम क्षेत्ररक्षक, कर्णधार. आत्तापर्यंत २३८ वन-डे (५६८५ धावा, ८२ बळी), १४१ टी-२० (२४४४ धावा, ४१ बळी), ५० कसोटी (२९१४ धावा, ४३ बळी). २०१५ च्या वन-डे विश्वचषकात सलग दोन शतके.

ब्रेंडन टेलर (झिंबाब्वे : ०६-०२-१९८६) – यष्टीरक्षक, फलंदाज, कर्णधार. २०५ वन-डे (६६८४ धावा, १६२ झेल+यष्टीचीत), ३४ कसोटी (२३२० धावा), ४५ टी-२० (९३४ धावा).

डॅरेन ब्राव्हो** (वेस्ट इंडिज : ०६-०२-१९८९) – डावखुरा फलंदाज. ५६ कसोटी (३५३८ धावा), १२२ वन-डे (३१०९ धावा), २६ टी-२०.

केशव महाराज** (दक्षिण आफ्रिका : ०७-०२-१९९०) – हिंदूधर्मीय डावखुरा फिरकी गोलंदाज. आतापर्यंत ५७ कसोटी (१९८ बळी), ४४ वन-डे, ३९ टी-२०.

मिचेल सॅंटनर** (न्यूझीलंड : ०५-०२-१९९२) – डावरा फिरकी गोलंदाज, उपयुक्त फलंदाज, कर्णधार. आत्तापर्यंत ११० वन-डे (११२ बळी), १०९ टी-२० (१२० बळी), ३० कसोटी.

ताईजुल इस्लाम** (बांगलादेश : ०७-०२-१९९२) – डावखुरा फिरकी गोलंदाज. आतापर्यंत, ५१ कसोटी (२१७ बळी), २० वन-डे.

सौम्या सरकार** (बांगलादेश : २५-०२-१९९३) – हिंदूधर्मीय अष्टपैलू खेळाडू. डावखुरा फलंदाज, उपयुक्त फलंदाज. आतापर्यंत ७५ वन-डे, ८७ टी-२०, १६ कसोटी.

कुशल मेंडिस** (श्रीलंका : ०२-०२-१९९५) – यष्टीरक्षक, फलंदाज. आतापर्यंत, ६९ कसोटी (४४७८ धावा, यष्टीमागे १०५ बळी), १४१ वन-डे (४३०९ धावा, यष्टीमागे १०७ बळी), ७८ टी-२० (१९२० धावा, यष्टीमागे ४५ बळी).

झॅक क्रॉले** (इंग्लंड : ०३-०२-१९९८) – सलामी व मधल्या फळीतील फलंदाज. आत्तापर्यंत, ५३ कसोटी (२८९९ धावा).

हॅरी ब्रूक** (इंग्लंड : २२-०२-१९९९) – मधल्या फळीतील आक्रमक फलंदाज. इंग्लंडचा आगामी विक्रमवीर व सुपरस्टार मानला जातो. गेल्याच वर्षी पाकिस्तानविरुद्ध कसोटी त्रिशतक. आत्तापर्यंत २४ कसोटी, २० वन-डे व ४२ टी-२० सामने.

[ब] भारतीय खेळाडू --

मनोहर हर्डीकर (०८-०२-१९३६) – बडोद्याचे ‘हर्डिकर’ प्रथमश्रेणी क्रिकेट मुंबईसाठी खेळले. अष्टपैलू हर्डिकर मध्यमगती व ऑफ स्पिन गोलंदाजी टाकत. पहिल्याच रणजी मोसमाच्या अंतिम फेरीत ३९ धावा देवून ८ बळी घेत मुंबईला रणजी करंडक मिळवून दिला. १९५८ साली मुंबईतच वेस्ट इंडिजविरुद्ध त्यांनी कसोटी पदार्पण केले आणि तिसऱ्याच चेंडूवर कन्हायला बाद करत आपला एकमेव कसोटी बळी मिळवला. दुसऱ्या डावात नाबाद ३२ करत भारतासाठी सामना अनिर्णित राखला. मात्र कानपूरच्या दुसऱ्या कसोटीत त्यांच्या डोक्याला चेंडू लागला आणि त्यांच्या आत्मविश्वासाला तडा गेला. त्यानंतर ते कसोटी क्रिकेट खेळू शकले नाहीत. आपल्या अखेरच्या दोन रणजी हंगामात त्यांनी मुंबईचे नेतृत्व करताना रणजी करंडक जिंकला.

सुधीर नाईक (२१-०२-१९४५) – मुंबईकर ‘सुधीर’ सलामीवीर होते ज्यांनी भारतासाठी ३ कसोटी आणि २ वन-डे सामने खेळले. आंतरराष्ट्रीय क्रिकेट थोडक्यात आटोपले असले तरी मुंबई क्रिकेटची त्यांनी दीर्घकाळ सेवा केली. ऑर्गनिक केमिस्ट्रिमध्ये द्विपदवीधर असणाऱ्या नाईक यांनी खेळाडू, कर्णधार, प्रशिक्षक, पिच क्युरेटर या विविध नात्यांनी मुंबई व नॅशनल क्लबसाठी विशेष योगदान दिले आणि अनेक खेळाडूंची कारकीर्द घडवली. विख्यात लेखिका व संपादिका ‘वसुंधरा पेंडसे नाईक’ या त्यांच्या पत्नी होत.

करसन घावरी (२८-०२-१९५१) – राजकोट येथे जन्मलेला ‘घावरी’ काही काळ सौराष्ट्रसाठी खेळल्यावर बराच काळ मुंबईसाठी खेळला. डावखुरा मध्यमगती गोलंदाज घावरी उपयुक्त डावरा फलंदाज देखील होता. १९७५ ते १९८१ या काळात तो ३९ कसोटी खेळला ज्यात त्याने १०९ बळी घेतले आणि ९१३ धावा केल्या. १९७५ आणि ७९ च्या एकदिवसीय विश्वचषकात खेळलेल्या घावरीच्या नावावर १९ वन-डे सामने आहेत.

रोहन गावसकर (२०-०२-१९७६) – विक्रमादित्य सुनिल गावसकर यांचा सुपुत्र ‘रोहन’ मधल्या फळीतील आकर्षक डावखुरा फलंदाज आणि उपयुक्त डावखुरा फिरकी गोलंदाज होता. मुंबईकडून संधी मिळत नसल्याने तो बंगालकडून प्रथमश्रेणी क्रिकेट खेळू लागला. २००४ मध्ये त्याला भारताकडून ११ एकदिवसीय सामने खेळायची संधी मिळाली. त्यात १ अर्धशतक व १ बळी असे मर्यादित यश त्याला लाभले. प्रथमश्रेणी क्रिकेटमध्ये त्याने ६९३८ धावा केल्या व ३८ बळी मिळवले.

वासिम जाफर (१६-०२-१९७८) – एका मुंबईकर बस चालकाचा मुलगा असणारा ‘वासिम’ परिस्थितीशी झगडत मोठा क्रिकेटपटू बनला. सलामीवीर वासिमने आपल्या दुसऱ्याच रणजी सामन्यात त्रिशतक झळकावले. त्याने ३१ कसोटीत १९४४ धावा केल्या ज्यात २ द्विशतके आहेत. रणजी क्रिकेटमध्ये सर्वाधिक धावांचा (१२०३८) विक्रम आजही त्याच्या नावावर आहे.

एस. श्रीसंत (०६-०२-१९८३) – कोटामंगलम येथे जन्मलेला वेगवान स्विंग गोलंदाज ‘श्रीसंत’ भारतासाठी कसोटी खेळलेला केरळचा केवळ दूसरा खेळाडू आहे. २०११ च्या वन-डे आणि २००७ च्या टी-२० विश्वचषक विजेत्या भारतीय संघाचा तो सदस्य होता. त्याने २७ कसोटीत ८७ तर ५३ वन-डेमध्ये ७५ बळी घेतले. आक्रमक स्वभावाचा श्रीसंत मैदानावरची प्रतिस्पर्धी खेळाडूंशी वादावादी, आयपीएलमध्ये हरभजनबरोबरची मारामारी, स्पॉट-फिक्सिंगमध्ये सहभाग व त्यामुळे आलेली बंदी अश्या विविध कारणांनी सतत चर्चेत असतो. नृत्यनिपुण श्रीसंतने काही चित्रपटांमधून अभिनय केला आहे तसेच टीव्हीवर अनेक ‘रीअॅलिटी शो’मध्ये सहभागी झाला आहे.

भुवनेश्वर कुमार** (०५-०२-१९९०) – उत्तर प्रदेशमधील मेरठचा भुवनेश्वर उत्तम मध्यमगती स्विंग गोलंदाज आहे. त्याचबरोबर तो तळाला चांगली फलंदाजीही करू शकतो. आत्तापर्यंत त्याने २१ कसोटी, १२१ वन-डे आणि ८७ टी-२० सामने खेळले असून त्यात अनुक्रमे ६३, १४१ आणि ९० बळी घेतले आहेत.

मयांक अगरवाल** (१६-०२-१९९१) – बेंगळुरूचा मयांक आक्रमक सलामीवीर आहे. आत्तापर्यंत तो भारतासाठी २१ कसोटी आणि ५ वन-डे खेळला आहे. आजवरच्या छोट्याश्या कारकीर्दीत त्याने दोन कसोटी द्विशतके फटकावली आहेत.

( ** खेळाडू म्हणून अजून कारकीर्द चालू )
( * फलंदाज नाबाद )
( ++ सारी आकडेवारी ३१-०१-२०२५ पर्यंतची )

मित्रहो, ‘फेब्रुवारी’ महिन्यामध्ये जन्मलेल्या या प्रमुख आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटपटूंबद्दल जाणून घ्यायला तुम्हाला नक्कीच आवडले असेल. आपल्या काही प्रतिक्रिया, सूचना असतील तर जरूर कळवा तसेच हा लेख आपल्या क्रिकेटप्रेमी मित्रपरिवाराला अग्रेषित करायला विसरू नका.
धन्यवाद !

- गुरुप्रसाद दि पणदूरकर (मुंबई)